PET/CT, özellikle onkolojide tümörün saptanması, derecesinin belirlenmesi(evreleme), tedaviye yanıtın değerlendirilmesi, radyoterapi planlaması ve bazı durumlarda mevcut olan kitlenin iyi yada kötü huylu olup olmadığının tespit edilmesinde kullanılan en ileri medikal görüntüleme tekniğidir.
Ayrıca epilepsi hastalarında sara odağının belirlenmesi, Alzheimer hastalığı gibi nörolojik olgularda teşhisin erken dönemde konulması ve kalp krizi sonrası kalpte canlı doku varlığı araştırılmasında da kullanılmaktadır.
PET CT
En önemli özelliği fonksiyonel bilgi vermesi ve tüm vücut görüntülerinin3 boyutlu olarak alınmasıdır.
PET nerelerde kullanılır?
En sık kullanım alanı onkolojik çalışmalardır. ( % 85 oranında )
Ayrıca kalp ( % 10 ) ve beyin ( % 5 ) içinde PET çekimleri yapılabilir.
1 – Onkoloji çalışmalarda tüm vücut görüntüsü alınır. Şüpheli lezyonun kanser dokusu içerip içermediği, vücuda yayılımının olup olmadığı, yapılan tedavilerin etkinliği, tedavi sonrası nüksler hakkında bilgi verir.
2 – Kardiak PET; sadece kalbe ait görüntüler alınır. Kalp kasının canlılığının tespitinde kullanılan en güvenilir yöntemdir.
3 – Beyin PET; özellikle medikal tedaviye dirençli ve cerrahi tedavi düşünülen epileptik odakların yerleşiminin tespit edilmesinde, Alzheimer hastalığının erken tanı ve diğer tip demanslardan ayrımının yapılmasında kullanılır.
PET’in onkolojik vakalardaki endikasyonu nelerdir?
1 – Diğer görüntüleme yöntemleri ile tespit edilen kitlenin malignite olasılığının araştırılmasında;
-Akciğer kanseri
-Ösefagus kanseri
-Kolorektal kanseri
-Lenfoma
-Melanoma
-Over-serviks kanserleri
-Baş-boyun kanserlerinde kullanılabilir.
2 – Bilinen tümöral kitlenin tedavi öncesi ilk evrelendirilmesi ve tedavi sonrası evrelendirilmesinde;
-Akciğer kanseri
-Ösefagus kanseri
-Kolorektal kanseri
-Lenfoma
-Melanoma
-Over-serviks kanserleri
-Baş-boyun kanserlerinde kullanılabilir.
3 – Tedaviye yanıtın değerlendirilmesinde; hastanın aldığı kemoterapinin etkinliğinin yetersizliği erken dönemlerde tespit edilirse tedavi şeması değişebilir.
4 – Tedavi sonrası takiplerde, nükslerin veya rezidü dokunun değerlendirilmesinde
5 – Primer tümörün evrelendirilmesi ve prognos tayininde ( özellikle biline bir baş-boyun tümörü veya gliomada )
6 – Biline bir kitlede biopsi yerinin tespitinde; uptake’in yoğun olduğu yerden alınan biopsi doğru teşhisi saktır.
PET çekimi için kullanılan maddeler nelerdir?
Günümüzde en çok (%95 oranında) glikoz metabolizmasını gösteren f-18 ile b ağlanmış FDG ( 2 – Florodeoksi-D-glikoz) kullanılmaktadır. Ayrıca C-11, N-13, O-15 gibi pozitron yayıcı radyonüklidler çeşitli ajanlarla bağlanarak perfüzyon ( kanlanması ), metabolizma ve reseptörler hakkında bilgi sağlamak için kullanılmaktadır. ( bunların çoğu rutinde kullanılmaktadır).
PET çekimi için hasta hazırlığı nelerdir?
HASTA ÖN HAZIRLIKLARI
SABAH RANDEVUSU OLAN HASTALAR İÇİN
Çekimden birgün önce 00:00’dan ve 01:00’den sonra hiçbir şey yenilip,içilmeyecek (su içilebilir sadece ) Telebrix 35/50ml eczaneden alınır.İlacın yarısı 1,5 litrelik içme suyuna karıştırılır.
Gece 00:00’den sonra 2 bardak ,sabah kalkınca 2 bardak içilecek, kalan su merkezimize getirilecek . Çekim öncesi içilecek.
ÖĞLEDEN SONRA RANDEVUSU OLAN HASTALAR İÇİN
Çekimin yapılacağı gün sabah 06:00 – 07:00 gibi hafif bir kahvaltı yapılabilir. Sonrasında hiçbir şey yenilip içilmeyecek .(Su içilebilir sadece )Telebrix 350/50 ml.eczaneden alınır.İlacın yarısı 1,5litrelik içme suyuna karıştırılır.Kahvaltıdan sonra 2 bardak içilecek ,evden çıkmadan önce 2 bardak içilecek,kalan su merkezimize getirilecek. Çekim öncesi içilecek .
– Hasta kalın ve üzerinde metal bulunmayan kıyafetler giymelidir.(fermuar gibi)
– Gelirken mutlaka eski tetkiklerini yanında getirmelidir.(Çektirmiş olduğu filmler ve raporlar)
– Çekimden önce en az 6 saatlik bir açlık gerekmektedir.
– Şeker hastalığı varsa doktorumuzla görüşmelidir.
– Randevu saatinden yarım saat önce merkezimizde olmalıdır.
– Kesinlikle sigara, kahve ve çay içilmeyecektir.
PET çekimi nasıl yapılır?
Öncelikle hastanın kan şekerine b akılır. 60-150 mg / dl arasında ise hasta için hazırlanmış odada damardan radyoaktif madde verildikten sonra ilacın vücuda yayılması için 45 dk sakin şekilde yatırılır. İlaç verilmeden önce hastanın kas aktivitesini mümkün olduğunca azaltmak için sedatize edici bir madde verilir. Hasta bu yatma süresini mümkün olduğunca hareketsiz ve konuşmadan geçirir. Bekleme süresi sonunda mesanesi boşalttırılan hasta çekim odasına alınır. Çekimde 45 ile 60 dk kadar sürede tamamlanır.
Çekimi biten hasta 30 dk kadar bir bekleme odasında dinlendirilir. O esnada da ek görüntü gerekip gerekmediğine bakılır. Ek çekim gerekmiyorsa hasta bir şeyler yiyip içebilir ve evine gönderilir.
PET çekimi esnasında hastanın aldığı radyasyon dozu yüksek midir?
Hayır tomografi çekilen bir hastadan daha yüksek değildir. Yalnız radyoaktif madde hastaya verildiği için enjeksiyondan 4-5 saat sonrasına kadar hamile bayanlar ve küçük çocuklardan uzak durmaları istenir.
Multislice BT (Spiral Tomografi)
